قامت "موزه ها" در تحول انگاره ها
"موزه ملی انقلاب اسلامی و دفاع مقدس" یکی از منحصر به فردترین موزه های غرب آسیا با مجهزتزین ابزار های تکنولوژی و دیجیتال و آمیزه ای از هنرهای نمایشی و تجسمی صحنهها و اماکن دوران دفاع مقدس را بازطراحی کرده است؛ در روز جهانی موزه و میراث فرهنگی با دکتر عبادی؛ مسئول امور بین الملل موزه ملی انقلاب اسلامی و دفاع مقدس درباره ظرفیت ها و دستاوردهای موزه گفتگوی کوتاهی کرده ایم که از نظر می گذرانید:
عملکرد موزه ملی انقلاب اسلامی و دفاع مقدس را در فضای بین الملل شرح دهید؟
موزه ملی انقلاب اسلامی و دفاع مقدس چند تفاوت عمده با موزه های دیگر دنیا دارد. اول؛ رسالتی که برای آن تعریف شده است اعم از ترویج فرهنگ ایثار، مقاوت و گفتمان انقلابی است. اصولا فرهنگ سازی، یکی از مباحث سختی است که هر نهادی بر عهده دارد. فرهنگ سازی را می توان یک پروسه بسیار تدریجی و زمانبر دانست و بر خلاف سایر موزه ها که صرفا ویترینی هستند برای نمایش یک سری آثار، موزه ملی انقلاب اسلامی و دفاع مقدس می بایست از لحاظ بینش و عقیده و تفکر بر روی بازدیدکنندگان تاثیر گذار باشد، بدین منظور موزه در این 10 سال گام های خوبی برداشته است اما تا رسیدن به سر منزل مقصود فاصله بسیاری دارد. در حوزه بین الملل کارهای موثری صورت گرفته است همچون معرفی موزه ملی انقلاب اسلامی و دفاع مقدس در مجامع بین المللی مثل ایکوم و نشریات گردشگری بین المللی و سایت های مرجع گردشگری اما تا نقطه آرمانی کار باقی مانده است. با توجه به اینکه صفت ملی شدن هم به موزه تعلق گرفته است، وظیفه موزه را در سطح بین المللی دو چندان کرده است و انتظارات از موزه در سطح جهانی بیشتر می شود.
ملی شدن موزه چه امتیازاتی در سازمان جهانی ایکوم و فضای بین المللی موزه ها به همراه دارد؟
اصولا موزه های ملی هر کشوری از یک اعتبار و رده خاصی برخوردار هستند. به عنوان مثال "موزه ملی ایران" یکی از قدیمی و اولین موزه های ایران است که اختصاص به نمایش آثار تاریخی و باستانی ایران دارد. و نیز "موزه علوم و فناوری" که دو الی سه سال پیش ملی شد که ملی شدن باعث شد در بخش های مختلف موزه چون نیروی انسانی و فضای نمایشگاهی ارتقا یابد. طبیعتا این اتفاق برای موزه ملی انقلاب اسلامی و دفاع مقدس هم محقق می شود. در فضای بین الملل، موزه ملی از جایگاه والاتری برخوردار است، در نتیجه بین موزه ملی و غیر ملی تفاوت بسیاری است. خبر ملی شدن موزه به زودی در مجامع بین المللی منعکس شده و خبر "ملی شدن" موزه انقلاب اسلامی و دفاع مقدس در نشریه بین المللی موزه های نظامی ایکوم منتشر خواهد شد.
جایگاه "موزه ملی انقلاب اسلامی و دفاع مقدس" نسبت به سایر موزه های نظامی و جنگی دنیا چیست؟
"موزه ملی انقلاب اسلامی و دفاع مقدس" از دو جنبه سرآمد موزه های جنگ آسیا است. اول "وسعت موزه" که حدود 22 هزار متر مربع زیر بنای موزه است که از این منظر یکی از بزرگترین موزه های جنگ دنیا است. دوم "حجم فناوری های به کار رفته در موزه" که موزه ملی انقلاب اسلامی و دفاع مقدس، موزه ای کاملا دیجیتال و مبتنی بر فناوری های مدرن است و از این منظر هم صفت "مدرن ترین موزه غرب آسیا" را به خود اختصاص داده است. در نتیجه موزه ملی انقلاب اسلامی و دفاع مقدس نه تنها در سطح ملی، افتخاری برای کشور محسوب می شود بلکه در منطقه غرب آسیا سردمدار موزه های دیگر است. درحقیقت به مرور زمان جایگاه خود را در فضای بین الملل پیدا خواهد کرد.
"تحریم ها" بر روی عملکرد موزه آسیبی وارد کرده است؟
بیشترین آسیب موزه ملی انقلاب اسلامی و دفاع مقدس مربوط به تجهیزات الکترونیکی می شود که بخشی از آنها وارداتی است. تجهیزات مصرفی با عمری محدود و باید در زمان مورد نظر تعویض شوند. به لطف توانمندی کارکنان بخش فنی و مهندسی موزه ملی انقلاب اسلامی و دفاع مقدس یا این قطعات را به صورت بومی سازی شده خودمان تولید می کنیم و و تحریم ها را دور می زنیم.
با توجه پاندامی کرونا در زمینه گردشگری چه اقداماتی صورت گرفته است؟
اولین صنعتی که در پاندامی کرونا دچار آسیب جدی شد، صنعت گردشگری بود. در خانه بمانید و جایی نروید خط قرمزی بر سفر و در نهایت صنعت گردشگری است. این مسئله تنها به ایران اختصاص نداشت و کل دنیا با این موضوع مواجه هستند. کرونا باعث شد موزه ها در اهداف و ماموریت هایشان بازنگری جدی انجام دهند و موزه های دنیا در این میان در نوع ارتباطشان با مخاطب تجدید نظر کردند.
برنامه "ایکوم جهانی" در روز جهانی موزه و میراث فرهنگی چیست؟
هر سال در روز جهانی موزه و میراث فرهنگی "ایکوم جهانی" شعاری برای یک سال فعالیت موزه ها اعلام می کند. در سال 2021 شعار " آینده موزه ها، بازیابی و بازانگاری" منتشر شد که این شعار تایید و تاکیدی بر تجدید نظر موزه ها در نوع ارتباطشان با مخاطب داشته است و قطعا " فضای مجازی" یکی از ابزارهای ارتباط موثر با مخاطبان است.
"ایکوم ایران" نیز هر سال بزرگداشتی برگزار می کند اما امسال مراسمی به صورت مجازی و بینار دارد و موزه ملی انقلاب و دفاع مقدس هم یکی از اعضای سازمانی این شورا، در این برنامه ها مشارکت دارد.
با چه موزه هایی در سطح جهان ارتباط موثری دارید؟
موزه ملی انقلاب اسلامی و دفاع مقدس با موزه هایی در حوزه مقاومت و نیز به نوعی سابقه مبارزات ضد استعماری چون موزه کشور کوبا و ویتنام و موزه های جهان اسلام چون کشورهای کویت و عراق در تعامل است. ضمن اینکه موزه یکی از اعضای کمیته بین المللی جنگ ایکوم "ایکومم" است و تقریبا موزه ما با تمام موزه های دنیا در ارتباط است و سال گذشته با رییس موزه جنگ هلند که ریاست این کمیته را به عهده دارد نیز، ارتباط تصویری داشتیم.